ကိုယ့္ဘေလာ့ကိုကိုယ္ ကာကြယ္ၾက

က်ေနာ္ ဘေလာ့ေရးတာ မၾကာေသးပါဘူး။ ခုမွ တႏွစ္ ေက်ာ္ရံုေလး ရွိပါေသးတယ္။ သို႕ေသာ္လည္း အဲသည္ တႏွစ္ အတြင္းမွာပဲ - က်ေနာ့္ ဘေလာ့ေလးေတာ့ ဟက္ခံလိုက္ရပါျပီ၊ က်မ ဘေလာ့ေလးေတာ့ ဟက္ခံ လိုက္ရပါျပီ - ဆိုတာကို ၃-၄ ၾကိမ္ေလာက္ရွိျပီ ေတြ႕လိုက္ရတာ။ ဘေလာ့တခုဆိုရင္ ဟက္ခံထားရတာကို က်ေနာ္ ျမင္လိုက္ရတယ္။ ဟက္တဲ့သူက I am the owner of this blog ဆိုတာကို ဘေလာ့ ထိပ္မွာ ေရးထားတယ္။ အဲတာ တခုပဲ ေပၚေနတယ္။ ပိုင္ရွင္ကေတာ့ ဘယ္လို ခံစားရမလဲ- စဥ္းစားမိပါရဲ႕။

ခုလည္း လမင္းခင္ (ေမအိခင္-လယ္ေ၀း)ရဲ႕ ဘေလာ့လည္း အဟက္ခံရသတဲ့။ သူ႕လင့္ကို သြားရင္ This blog has been removed ဆိုတာပဲ ေတြ႕ရေတာ့ ဟက္တဲ့သူက delete လုပ္လိုက္ပံုရပါတယ္။ ကံေကာင္းတာက ဘေလာ့ေပၚမွာ ေပါက္ကရေတြ ေရးမသြားတာပါ။

သူတပါးဘေလာ့ကို ဘာေၾကာင့္ ဟက္ၾကသလဲ။ က်ေနာ္ စဥ္းစားလို႕ မရပါ။ ဘေလာ့ဆိုတာ က်ေနာ့္ အတြက္ ေတာ့ သားသမီး တေယာက္လိုပါပဲ။ ကေလး တေယာက္ကို ေမြးသလို ပိုးေမြးသလို ဘေလာ့ကို ေမြးၾကရ တာပါပဲ။ သူတပါး ဘေလာ့ကို ဟက္တယ္- ဖ်က္ဆီးတယ္ ဆိုတာဟာ သူတပါး သားသမီး တေယာက္ကို ျပန္ေပး ဆြဲတာပဲ- သတ္ပစ္တာပဲ။ ဒါဟာ လူ႕ႏွလံုးသား မရွိတဲ့သူေတြရဲ႕ လုပ္ရပ္ပဲ။ ဒီေနရာကေန အဲလို လုပ္ရပ္ေတြကို က်ေနာ္ အျပင္းထန္ဆံုး ရွံဳ႕ခ်လိုက္ပါတယ္။

ခုေတာ့ ဘေလာ့ေရးေနတဲ့ ညီအကို ေမာင္ႏွမေတြ အားလံုးကို လံုျခံဳေရးအတြက္၊ ၾကိဳတင္ ကာကြယ္ေရး အတြက္ က်ေနာ္ သိသေလာက္ေလးေတြ ျပန္လည္ ေ၀မွ်ခ်င္ပါတယ္။ က်ေနာ္က ကြန္ျပဴတာ ပညာရွင္ တေယာက္ မဟုတ္ သလို၊ အိုင္တီ အိက္စ္ပါ့တ္လည္း မဟုတ္ပါ။ သို႕ေသာ္လည္း ဘေလာ့နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ ကိုယ့္ဘာသာ ၾကိဳတင္ ကာကြယ္မႈ ေလးေတြ လုပ္ႏိုင္ေအာင္လို႕ နားလည္ ေလ့လာမိသမွ် ေလးေတြကို ျပန္ျပီး ေ၀မွ်ေပးတာပါ။ က်ေနာ့္ထက္ ပိုျပီး သိရွိ နားလည္တဲ့သူေတြ ရွိရင္လည္း ကြန္မန္႕ထဲမွာ ျဖည့္စြက္ျပီး ေရးသြားေပးၾကပါ။ အားလံုး အတြက္ အက်ိဳးရွိမယ့္ သိရွိထားသင့္တဲ့ အေၾကာင္းေတြကို မွ်ေ၀ေပးၾကပါလို႕ ေျပာခ်င္ပါတယ္။

ပထမဆံုး က်ေနာ္ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ G-mail နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ပါ။

၁။ G-Mail password ကို စာလံုးေရမ်ားမ်ားနဲ႕ တည္ေဆာက္ပါ

ကိုယ့္ G-Mail Account အတြက္ password ကို တည္ေဆာက္တဲ့အခါ လူတကာက ခန္႕မွန္းလို႕ ရႏိုင္တဲ့ ကိုယ့္ နံမည္တို႕ ေမြးေန႕တို႕ ရီးစားနံမည္တို႕ မိဘနံမည္တို႕လိုမ်ိဳး ေတြကို မသံုးၾကပါနဲ႕။ password ဟာ အဓိပၸါယ္ လံုး၀ မရွိတဲ့ စာလံုး အစုအေ၀း တခု ျဖစ္သင့္ပါတယ္။ ေအာက္က ဥပမာကို ၾကည့္ပါ။

a{Z:9#/$q%W~7=>@*y6X_?

G-Mail မွာ password အတြက္ စာလံုး ၂၂ လံုးထိ ရိုက္ထည့္လို႕ရပါတယ္။ စာလံုးမ်ားေလ ေဖာ္ဖို႕ ဟက္လုပ္ဖို႕ ခက္ခဲ ေလပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ password မွာ ရိုးရိုးစာလံုး (a, b, c, d....) စာလံုးၾကီး (A, B, C, D.... ) ကိန္းဂဏန္း (၁, 2, 3....) ေတြ အျပင္ သီးသန္႕စာလံုးေတြ နဲ႕ သေကၤတေတြ (special character - >, #, *, ^, &, ~.... စသည္) အားလုံး ကို ေရာေထြးျပီး တည္ေဆာက္သင့္ပါတယ္။ အဲဒီနည္းနဲ႕ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ password တခုကို password hacking လုပ္ဖို႕ အေတာ္ ခက္ခဲပါတယ္။ လုပ္လို႕ မရဘူးလို႕ မဆိုလိုပါ။ အလြယ္တကူ လုပ္ဖို႕ မျဖစ္ ႏိုင္တာကို ေျပာေနတာပါ။

အထက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ နမူနာ password ကို ၾကည့္ၾကည့္ပါ။ စာလံုးေရ ၂၂ လံုးထိ ပါပါ တယ္။ အဲသည္ password ကို ေတာ္ရံု ဟက္လုပ္ဖို႕ မလြယ္ပါဘူး။

အဲသည္ေတာ့ ညီအကို ေမာင္ႏွမေတြအားလံုး ခု က်ေနာ္ေရးတဲ့ ဒီစာကို ဖတ္မိတဲ့ ေန႕ကေနစျပီး ကိုယ့္ password ေတြကို ၂၂ လံုး ျပည့္ေအာင္ change လိုက္ၾကပါ။

၂။ password ကို အလြတ္ရေအာင္ က်က္ထားပါ

အေတာ္မ်ားမ်ားက ကိုယ့္ password ကို ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ မမွတ္မိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႕ တေနရာရာမွာ ေရးထား တတ္ၾကပါတယ္၊ မွတ္ထားတတ္ၾကပါတယ္။ အဲလိုမ်ိဳးနဲ႕ တစံုတဦးက သိသြား ရသြားႏိုင္တာပါပဲ။ အဲသည္ အက်င့္ ရွိရင္ သည္ေန႕ကစျပီး ေဖ်ာက္လိုက္ပါေတာ့။ ကိုယ့္ password ကို ကိုယ္ အလြတ္ရေအာင္ က်က္ထားၾကပါ။ ကိုယ့္သားသမီး နံမည္ကို ကို္ယ္သိေနသလိုမ်ိဳးေပါ့ေလ။ ခင္ဗ်ားတို႕ သားသမီးနံမည္ကို ခင္ဗ်ားတို႕ အိမ္နံရံမွာ မွတ္စု စာအုပ္မွာ ေရးမထားဘူး မဟုတ္လား။


၃။ password ကို တလတခါ ေျပာင္းပါ

အထက္မွာ က်ေနာ္ ေျပာခဲ့သလို password ကို ၂၂ လံုးထိ တည္ေဆာက္ ထားလည္း စိတ္ခ်လို႕ မရႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မို႕လို႕ အပို ထပ္ေဆာင္းတဲ့ အေနနဲ႕ password ကို တလတခါ ေျပာင္းလဲသင့္ပါတယ္။ G-Mail account မွာ Change Password ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ တလဆခါ မေျပာင္းခ်င္ရင္ေတာင္ ၂လ တခါ ၃ လတခါမ်ိဳး ေျပာင္းသင့္ေၾကာင္းပါ။


၄။ password ကို auto save မလုပ္ပါနဲ႕

password ရိုက္ထည့္ရတဲ့ Web site ေတြမွာ က်ေနာ္တို႕ password ရိုက္ထည့္တိုင္း browser အမ်ားစုဟာ ေမးေလ့ရွိပါတယ္ - ဒီ password ကို save လုပ္မလား။ တခ်ိဳ႕လည္း ကိုယ္တိုင္ မမွတ္ခ်င္တာရယ္ မရိုက္ခ်င္ တာရယ္ေၾကာင့္ password ကို Auto Save လုပ္လိုက္ပါတယ္။ ေနာက္တခါ အဲ Web site ေတြကို ၀င္ရင္ password ရိုက္စရာ မလိုေတာ့ပါဘူး။ G-mail ကို ၀င္ရင္ ဥပမာ FireFox မွာ ေမးပါတယ္။ အဲလိုမ်ိဳး Auto Save ေတြကို ဘယ္ေတာ့မွ မလုပ္ပါနဲ႕။ အပင္ပန္းခံျပီး ကိုယ္တိုင္ လက္နဲ႕ password ကို ရိုက္ထည့္ပါ။ ဒါဟာ လံုျခံဳေရး အတြက္ စိတ္အခ်ရဆံုးပါပဲ။ ကိုယ့္ password ေတြကို Auto Save လုပ္ထားရင္ အဲ ကြန္ျပဴတာမွာ ဘယ္သူမဆို ကိုယ္သြားတဲ့ Web Site ေတြကို password မသိလည္း ၀င္လို႕ ရေနျပီေပါ့။ G-Mail password ကို Auto Save လုပ္ထားမိရင္ အဲကြန္ျပဴတာမွာ ဘယ္သူမဆို ကိုယ့္ G-Mail ကို ဖြင့္လို႕ ရေနျပီေလ။ ဒါဆို G-Mail account ရွိမွ ေရးလို႕ရတဲ့ blog ကေတာ့ ျပန္ေပးဆြဲခံရမွာ- အသတ္ခံရေတာ့မွာ အေသအခ်ာပါပဲ။ အဲေတာ့ ဒီေန႕စျပီး password ေတြကို Auto Save မလုပ္ၾကပါနဲ႕ေတာ့။

ဒုတိယ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ blog နဲ႕ ပတ္သက္လို႕ပါ။

၁။ blog ကို backup လုပ္ပါ

ကိုယ့္ဘေလာ့ဟာ ကိုယ့္သားသမီးဆိုရင္ ကိုယ့္သားသမီးကို တႏွစ္တခါေလာက္ ျဖစ္ျဖစ္ အမွတ္တရ ဓါတ္ပံု ရိုက္ သလိုမ်ိဳး ကိုယ့္ blog ကို ကုိယ္ တလတခါေလာက္ေတာ့ backup လုပ္ပါ။ blog ကို ၀င္လိုက္ရင္ setting Tab မွာ Export blog ဆိုတာ ရွိပါတယ္။ ကိုယ္ေရးထားသမွ် အားလံုးကို ကိုယ့္ ကြန္ျပဴတာမွာ ျပန္သိမ္းထားလို႕ ရပါတယ္။ တကယ္လို႕ အေၾကာင္းေၾကာင္းေၾကာင့္ ဘေလာ့ကို ျပင္ဆင္ခ်င္ရင္ေတာင္ ပို႕စ္ေတြ ေပ်ာက္ မသြား ေအာင္ သိမ္းထားလို႕ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ Template ေတြ ေျပာင္းခ်င္ရင္ နဂိုရ္ ပို႕စ္ေတြကို မေပ်ာက္ မပ်က္ သိမ္းထားလို႕ ရပါတယ္။

၂။ blog ကို shadow copy ထားပါ

အထက္မွာ က်ေနာ္ ေျပာခဲ့တဲ့ blog backup ကလည္း တကယ္ေတာ့ က်ေနာ့္ အေတြ႕အၾကံဳအရ အစစ အရာရာ အားလံုး အဆင္ မေျပပါဘူး။ က်ေနာ္ကေတာ့ က်ေနာ့္ဘေလာ့ တခုခု ျဖစ္သြားမွာ အျမဲ စိုးရိမ္ ေၾကာင့္က်ေတာ့ တခုမွ မေပ်ာက္ဆံုးေအာင္ အျမဲပဲ ရွာၾကံ စဥ္းစားေနခဲ့တာပါပဲ။ ဘာလို႕လဲ ဆိုေတာ့ က်ေနာ့္ ဘေလာ့က က်ေနာ့္ သားကေလးမို႕လို႕ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္မို႕ blog backup ကသာ တကယ္လို႕ fail ျဖစ္ခဲ့ရင္ က်ေနာ့္မွာ Plan-B ရွိရမယ္ေလ။ က်ေနာ့္ရဲ႕ Plan-B ကေတာ့ ရိုးရွင္းပါတယ္။ က်ေနာ့္ ဘေလာ့ရဲ႕ ပံုရိပ္ဘေလာ့တခုပါပဲ။ Address ကေတာ့ မတူဘူးေပါ့။ Shadow Copy လို႕ က်ေနာ္ ေျပာရင္ လြန္သြားမလား။ ညီအကို ေမာင္ႏွမေတြ အားလံုး အဲလို Shadow Copy Blog တခု ရွိသင့္တယ္။ ဒါမွ ကိုယ့္ ဘေလာ့ တစံုတရာ ျဖစ္သြားရင္ အသက္ကယ္လို႕ ရမယ္ေလ။

Shadow Copy Blog ကို ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ က်ေနာ့္ကို မေမးနဲ႕ေနာ္... း)

ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ သိခ်င္တာရွိရင္ က်ေနာ့္ဆီ ေမးလ္ပို႕ျပီး ေမးၾကပါ။
ညီအကိုေမာင္ႏွမေတြအားလံုး လူအခ်င္းခ်င္းေႏွာက္ရွက္ျခင္း ကင္းေ၀းၾကပါေစ။