မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ

အခုတေလာ သူ႕ ဖခင္ျဖစ္သူကို သတိရေနမိသည္။ ဖခင္ကေရာ သူ႕ကို သတိရေနမည္လား။ သူ မသိပါ။ သူသိသည္က သူ႕ဖခင္သည္ သူ႕လိုသိပ္ ႏူးႏူးညံ့ည့ံ မဟုတ္ျခင္းပင္။ စကားေျပာလွ်င္ ခပ္က်ယ္က်ယ္၊ ခပ္ျပတ္ျပတ္ ေျပာေလ့ရွိသူ။ လုပ္စရာရွိသမွ်ကိုလည္း တရစပ္ လုပ္ေနတတ္သူ။ လုပ္စရာ မရွိလွ်င္လည္း စာတခုခု ဖတ္ေနတတ္သူ။ စည္းကမ္းကလည္း အလြန္တရာၾကီးသူလည္း ျဖစ္သည္။

သူမွတ္မိေနေသးသည့္ အျဖစ္အပ်က္ တခု ရွိသည္။ သၾကၤန္တခုတြင္ ျဖစ္သည္။ သူတို႕ ညီအကိုက ဖြားေအျဖစ္သူ အိမ္တြင္ ေရသြားကစားၾကသည္။ ဖခင္က ညေန ၆ နာရီ ေနာက္ဆံုးထားျပီး အိမ္ျပန္လာရန္ အကိုၾကီးကို မွာလိုက္သည္။ သို႕ေသာ္လည္း အဖြားက ညေနစာ စားျပီးမွ ျပန္ခိုင္းသျဖင့္ ညေန ၆ နာရီ ေက်ာ္သြားသည္။ ည ၇ နာရီေလာက္မွာေတာ့ ဖခင္သည္ အဖြားအိမ္သို႕ ေပါက္ခ်လာသည္။ အကိုၾကီးအေပၚ ေဒါသူပုန္ထေနေတာ့သည္။ သူကေတာ့ အငယ္မို႕ အရိုက္မခံလိုက္ရေသာ္လည္း အကိုၾကီးကေတာ့ စည္းနဲ႕ကမ္းနဲ႕ ျပန္လာရန္ မွာထားသည္ကို မလိုက္နာသျဖင့္ အေဆာ္ ခံလိုက္ရသည္။ အကိုၾကီးကလည္း သည္ကိစၥကို မေက်နပ္ပါ။ သည္လိုနဲ႕ သည္အျဖစ္အပ်က္မွ စတင္ျပီး အကိုၾကီးႏွင့္ ဖခင္အၾကား ကြဲလြဲမႈေတြက မ်ားလာသည္။ သူကေတာ့ ဗုဒၶဘာသာ အဆံုးအမအတိုင္း အနေႏၱာအနႏၱငါးပါးထဲ ပါေနသည့္ ဖခင္ ေျပာသမွ် လိုက္နာခဲ့သည္ခ်ည္း။ အကိုၾကီးနဲ႕ ဖခင္ကေတာ့ ၾကာေလ နားလည္မႈ လြဲေလ ျဖစ္ေနေတာ့သည္။

ဥပမာ- ဖခင္ျဖစ္သူ လုပ္ေနေသာ ႏိုင္ငံေရးကိစၥမ်ားကို အကိုၾကီးျဖစ္သူက သေဘာမက်။ ဖခင္သည္ မိသားစု အေရးကို ဦးစား မေပးပဲ ႏိုင္ငံေရး အလုပ္ကိုသာ အဓိက လုပ္ေနသည္၊ သည့္အတြက္ေၾကာင့္ မိသားစုမွာ ဆင္းရဲခ်ိဳ႕ငဲ့ေနရသည္-ဟု ထိုစဥ္က အကိုၾကီးက နားလည္ယူဆေနသည္။

သည္အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ျပန္ေတြးမိရင္း မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ (Generation Gap) ဆိုသည္ကို သူ စဥ္းစားေနမိသည္။

ေယဘုယ်အားျဖင့္ မ်ိဳးဆက္တခုကို မိဘႏွင့္ သားသမီး အေနျဖင့္ သတ္မွတ္ၾကသည္။ မိဘသည္ ပထမမ်ိဳး ဆက္ျဖစ္ျပီး သားသမီးတို႕သည္ ေနာက္မ်ိဳးဆက္သစ္ျဖစ္သည္။ ဒုတိယ မ်ိဳးဆက္ျဖစ္သည္။ သားသမီးတို႕မွ ေမြးဖြားလာၾကေသာ ေျမးမ်ားသည္ တတိယ မ်ိဳးဆက္ ျဖစ္မည္။ အၾကမ္းျဖင္းအားျဖင့္ အႏွစ္ ၂၀-၂၅ ႏွစ္ သည္ မ်ိဳးဆက္တခုႏွင့္ တခုအၾကား အခ်ိန္ကလ အကြာအေ၀းျဖစ္သည္။

ဤေလာကၾကီးတြင္ အသစ္ႏွင့္ အေဟာင္းသည္ ရွိခဲ့သည္၊ ရွိေနသည္၊ ရွိေနလိမ့္ဦးမည္။ ေခတ္ေဟာင္း စနစ္ေဟာင္းႏွင့္ ေခတ္သစ္ စနစ္သစ္သည္လည္း ရွိေနခဲ့သည္၊ ရွိေနသည္၊ ရွိေနလိမ့္ဦးမည္။ မ်ိဳးဆက္သစ္ႏွင့္ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းသည္လည္း ထိုသို႕ပင္ ျဖစ္ေပသည္။

သည္အခါ မ်ိဳးဆက္သစ္ႏွင့္ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္း ဟူသည့္ မတူညီေသာ မ်ိဳးဆက္မ်ား အၾကား ၾကည့္ျမင္ ယူဆပံု မတူညီျခင္း၊ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈ ကင္းမဲ့လာေစသည့္ မတူညီေသာ သေဘာထားမ်ား ရွိျခင္း၊ ဘ၀ စံထားမႈ မတူညီျခင္း၊ ေနထိုင္မႈ ပံုသ႑ာန္ ကြဲျပားလာျခင္းႏွင့္ အျပန္အလွန္ တန္ဖိုးထားမႈမ်ား ကင္းမဲ့လာျခင္း-တို႕ ျဖစ္ေပၚလာသည့္အခါ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ (Generation Gap) ရွိေနသည္-ဟု ေျပာဆိုၾကေပသည္။ ထိုအခါ လူငယ္မ်ားႏွင့္ ၄င္းတို႕၏မိဘမ်ား (သို႕မဟုတ္ - အေရွ႕ မ်ိဳးဆက္မ်ား) အၾကား (မလိုလားအပ္စြာ ကံမေကာင္း အေၾကာင္းမလွစြာ) အယူအဆ ၂ မ်ိဳး၊ အျမင္ ၂ မ်ိဳး၊ အေျခအေန ၂ မ်ိဳး ျဖစ္ေနေလေတာ့သည္။

မ်ိဳးဆက္တခုကို ထိုမ်ိဳးဆက္ေနာက္မွ ေပၚေပါက္လာသည့္ မ်ိဳးဆက္ အသစ္တခုမွ ကြဲျပားသြားေစေအာင္ ခြဲျခားလိုက္သည့္ ႏွစ္ကာလမ်ားသည္ အေရးပါေလသည္။၊ အထူးသျဖင့္ ထို ႏွစ္ကာလမ်ားက ထိုမ်ိဳးဆက္ ၂ ခု အၾကားတြင္ နားလည္မႈ မရွိျခင္း၊ အျမင္ကြဲျပားျခင္းတို႕ကို ကိုယ္စားျပဳေနသည္။

သည္ေနရာတြင္ ကြာဟမႈ (Gap) ဆိုသည္မွာ အလြန္က်ယ္ျပန္႕သည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ပါ၀င္သည္-ဟု သူ စဥ္းစားမိသည္။ အဓိကက်သည့္ ၾကည့္ျမင္ ယူဆပံု မတူညီျခင္း၊ ကြဲျပားေသာ သေဘာထားမ်ား ရွိျခင္း၊ ဘ၀အေပၚ စံထားမႈမ်ား မတူညီျခင္း၊ ေနထိုင္မႈ ပံုသ႑ာန္ ကြဲျပားျခင္း၊ အျပန္အလွန္ တန္ဖိုးထားမႈမ်ား ကင္းမဲ့ျခင္းတို႕မွာ အဓိက က်ေသာ္လည္း က်န္ အခ်က္အလက္မ်ား ျဖစ္သည့္ ထိုမ်ိဳးဆက္မ်ား ရွင္သန္ၾကီးျပင္းလာရသည့္ ပတ္၀န္းက်င္ ေရေျမအေျခအေန၊ ႏိုင္ငံေရး အေနအထား၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အေဆာက္အအံုမ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈ တို႕ကိုလည္း ထည့္သြင္းစဥ္းစားရမည္-ဟု သူ ေတြးထင္မိသည္။

လူတဦးစီအေပၚ အေတြးအေခၚအရ လႊမ္းမိုးမႈသည္ အေရးၾကီးသည္။ မည္သူမဆို မိမိကိုယ္တိုင္ သိသည္ျဖစ္ေစ မသိသည္ျဖစ္ေစ အေတြးအေခၚတခုခုကိုေတာ့ ကိုင္စြဲ ၾကီးျပင္းလာၾကသည္ခ်ည္း ျဖစ္သည္။ ထို အေတြးအေခၚကို မိုင္ေထာင္ခ်ီေ၀းေသာအရပ္မွ ရရွိခဲ့ျခင္း မဟုတ္ပါ။ ထိုလူတဦး ရွင္သန္ၾကီးျပင္းလာရာ ပတ္၀န္းက်င္က ေပးလိုက္ျခင္းသာျဖစ္ပါသည္။ ထိုအခါ အထက္တြင္ သူ စဥ္းစားမိေသာ က်န္ အခ်က္အလက္မ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈက ထိုလူတေယာက္ကို အေတြးအေခၚတခုကို ကိုင္စြဲလိုက္ေစသည္၊ လားရာတခုသို႕ ဦးတည္သြားေစသည္-ဟု သူ ယူဆသည္။

သည္အခါ ေယဘုယ်ေျပာရလွ်င္ မ်ိဳးဆက္ တမ်ိဳးဆက္တည္းျဖစ္လွ်င္ အေတြးအေခၚအရ ကြာဟမႈက သိပ္မရွိၾက၊ မ်ိဳးဆက္တူမ်ားသည္ အခ်ိန္ကာလတခုကို အတူတူ ျဖတ္သန္းလာရသျဖင့္ ပတ္၀န္းက်င္ ေရေျမအေျခအေန၊ ႏိုင္ငံေရး အေနအထား၊ စီးပြားေရး၊ လူမႈေရး၊ ဘာသာေရးႏွင့္ ယဥ္ေက်းမႈ အေဆာက္အအံုမ်ား၏ လႊမ္းမိုးမႈကို အတူတကြ ခံစားၾကရသည့္အတြက္ ကြဲလြဲမႈ မ်ားမ်ား စားစား မရွိ။

သိုေသာ္လည္း မ်ိဳးဆက္ မတူသည့္အခါ ကြဲလြဲမႈမ်ားက အလို အေလ်ာက္ကို ရွိလာေတာ့သည္။ မတူညီသည့္ အခ်ိန္ကာလကို ျဖတ္သန္းလာရသျဖင့္ ေန႕စဥ္ေနထိုင္မႈ ဘ၀မွာပင္ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းမ်ား မၾကံဳေတြ႕ရသည္မ်ားကို မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ားက ၾကံဳေတြ႕ရသည္။ သည္အခါ မတူညီေသာ အေတြ႕အၾကံဳမ်ားက မတူညီေသာ အျမင္မ်ားကို ေမြးထုတ္ေပးလိုက္ေတာ့သည္။ ျပႆနာ တရပ္ကို ရႈျမင္ၾကသည့္အခါ မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းႏွင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္အၾကားတြင္ ကြဲလြဲမႈမ်ား ရွိလာသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ဤအေျခအေနသည္ သဘာ၀က်စြာ ျဖစ္ေပၚလာျခင္းသာ ျဖစ္သည္။ ဤအေျခအေနသည္ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ (Generation Gap) ကို မျဖစ္ေစေသး။

သို႕ေသာ္လည္း ဤအေျခအေနမွတဆင့္ တက္ျပီး နယ္ပယ္အားလံုးတြင္ မ်ိဳးဆက္မ်ား အၾကား အျပန္အလွန္ နားလည္မႈမ်ား က်ယ္ျပန္႕စြာ ကင္းမဲ့လာသည့္ အေျခအေနသို႕ ေရာက္လာျပီဆိုလွ်င္မူ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိေနျပီ-ဟု အတိအက် ဆိုႏိုင္ပါမည္။

သူ စဥ္းစားမိေနသည္က အမိဗမာျပည္မွာလည္း မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိေနျပီလား။
အမိဗမာျပည္မွာ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိမရွိကို မည္သို႕ တိုင္းတာမည္နည္း။

ဆိုပါစို႕- ၁၉၇၄ ဦးသန္႕အေရးေတာ္ပံုတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ၾကေသာ ေက်ာင္းသားမ်ားႏွင့္ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ ေက်ာင္းသားလႈပ္ရွာမႈတြင္ ပါ၀င္ခဲ့ေသာ ေက်ာင္းသားမ်ား အၾကားတြင္ ၂၂ ႏွစ္-ဟူေသာ အခ်ိန္ကာလ ကြာျခားခ်က္ ရွိသည္။ မ်ိဳးဆက္တခု၏ ေယဘုယ် သတ္မွတ္ခ်က္အရ ထို မ်ိဳးဆက္ ၂ ခုကို မ်ိဳးဆက္ေဟာင္းႏွင့္ မ်ိဳးဆက္သစ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ႏိုင္သည္။ ထိုမ်ိဳးဆက္ ၂ ခု အၾကားမွာ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိခဲ့ပါသလား။ ထိုမ်ိဳးဆက္ ၂ ခုလံုးသည္ စစ္အာဏာရွင္စနစ္ကို ဆန္႕က်င္ခဲ့ၾကသည္၊ ဒီမိုကေရစီေရးအတြက္ စြန္႕လႊတ္ တိုက္ပြဲ၀င္ခဲ့ၾကသည္။ မတရားမႈကို လက္ပိုက္ ၾကည့္မေနခဲ့ၾက၊ မတရားမွန္းသိလ်က္ ေခါင္းငံု႕မခံခဲ့ၾက၊ သည္သို႕ ဆိုလွ်င္ ထို မ်ိဳးဆက္ ၂ ခုမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ မရွိ-ဟု သူထင္သည္။ က်န္သည့္ ကြာဟမႈမ်ားေတာ့ ရွိႏိုင္ေလသည္ေပါ့။ ဥပမာ- ၾကိဳက္ႏွစ္သက္ၾကေသာ ဂီတပံုစံ၊ အ၀တ္အစား ၀တ္ဆင္ပံု- စသည္ျဖင့္။

ထို႕အတူ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္ မ်ိဳးဆက္မ်ား၊ ၈၈ မ်ိဳးဆက္မ်ား- စသည္ျဖင့္ သူ ဆက္စပ္ စဥ္းစားေနမိသည္။ သူ႕အေနျဖင့္ေတာ့ အမိဗမာျပည္မွာ ႏိုင္ငံေရးအရ မ်ိဳးဆက္ကြာဟမႈ ရွိသည္-ဟု မထင္ပါ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ အမိဗမာျပည္၏ ႏိုင္ငံေရး ၀န္ရိုးၾကီးကို တေလွ်ာက္လံုး တြန္းလွည့္လာခဲ့သည္႕ ေက်ာင္းသားထုၾကီးသည္ မ်ိဳးဆက္တခုျပီးတခု ေျပာင္းခဲ့ေသာ္လည္း တလက္တည္းေသာ တိုက္ပြဲ၀င္ ခြပ္ေဒါင္းအလံကို လက္ဆင့္ကမ္း သယ္ေဆာင္လာေနခဲ့သည္မွာ ယေန႕အထိပင္ မဟုတ္လား။

(ေအာင္သာငယ္)