It’s about the man next to you.

ခုရက္ေတြထဲမွာ ဘာရယ္လို႕ေတာ့မဟုတ္ အလုပ္ကလည္း အားေန၊ အြန္လိုင္းကလည္း တက္ရ ခက္ေနေတာ့ အားအားရွိ ရုပ္ရွင္ေတြပဲ အေတာ္ၾကည့္ျဖစ္ေနပါတယ္။ အိမ္မွာရွိတဲ့ ကားေဟာင္းေတြပါ။ အမ်ိဳးအစားေတြ ကေတာ့ အစံုပါပဲ။ အမ်ားစုကေတာ့ Drama ေတြပါ။ Comedy ေတြ Suspense ေတြ Action ေတြလည္း ပါတာေပါ့ေလ။ Drama ေတြကို ၾကည့္ရင္း Saving the Private Ryan ကို ၾကည့္လိုက္တာကေန စလိုက္တာ စစ္ကားေတြပဲ ၾကည့္ျဖစ္သြားေတာ့တယ္။ Behind the Enemy Line, We Were Soldiers, Enemy at the Gate, Thin Red Line, Wind Talker, Jar Head, Flag of Our Father စသည္ျဖင့္ေပါ့ေလ။

တခ်ိဳ႕ကေတာ့ စစ္ကားေတြ မၾကည့္ၾကပါဘူး။ အနိဌာရံုေတြကိုး။ ေသြးရဲရဲ သံရဲရဲေတြ မ်ားတာကိုး။ ဒါေပသည့္ စစ္ကားတိုင္း ေတာ့လည္း မဟုတ္ပါဘူး။ အမ်ားစု ကေတာ့ တကယ့္ အျဖစ္အပ်က္နဲ႕ တူေအာင္ ရိုက္ျပတာ ဆိုေတာ့ graphic ေတာ့ ျဖစ္တာေပါ့ေလ။ ထားပါေတာ့။ ေျပာခ်င္တာက သည္လိုပါ။ စစ္ကားေတြမွာလည္း Drama ေတြလို နင့္နင့္သည္းသည္း ခံစားရတာေလးေတြ ရွိတတ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့ ပရိသတ္ကို message တခုခုလည္း ေပးသြား တတ္ပါေသးတယ္။ တခ်ိဳ႕ စစ္ကားေတြဆိုရင္ တကယ္တမ္းၾကေတာ့ စစ္ဆန္႕က်င္ေရး ကားေတြပါ။ ဥပမာ ဗီယက္နမ္ စစ္ကားေတြလိုမ်ိဳးေပါ့ေလ။ ေနာက္ Killing Fields တို႕လို မ်ိဳးေပါ့။

ခုုရက္ထဲ ၾကည့္မိေနတဲ့ စစ္ကားေတြထဲမွာ ၂၀၀၁ က ထြက္ခဲ့တဲ့ Black Hawk Down ကို ျပန္ၾကည့္ရင္း စစ္ေျမျပင္ တခုရဲ႕ လက္ဦးမႈ (initiative) ဆံုးရံႈးသြားတဲ့အခါ ဘာမဆို ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ မေသခ်ာမႈေတြ၊ တေယာက္နဲ႕ တေယာက္ ေက်ာခ်င္း ကပ္ၾကရတဲ့ စစ္သားေတြရဲ႕ ဘ၀၊ အခ်ိန္မေရြး ေသခ်င္းတရားနဲ႕ ရင္ဆိုင္ႏိုင္ရတဲ့ စကၠန္႕ေတြ၊ ေသခ်င္း တရားကို ရင္မဆိုင္ခ်င္ပဲ ရင္ဆိုင္ၾကရတဲ့ အေျခအေန၊ ေသမွာ ေၾကာက္ေပမယ့္ သည္ အေၾကာက္ တရားကို ေမ့ထားၾကရတဲ့ - သို႕မဟုတ္ - စဥ္းစားခ်ိန္ မရေလာက္ေအာင္ ေမ့သြားၾကရတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြ၊ တေယာက္ကို တေယာက္ ညီအကိုရင္းေတြလို ခံစားေနၾကရတာေတြကို ေတြးေနမိပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သည္ဇာတ္ကားရဲ႕ အဆံုးသပ္မွာ ေျပာသြားတဲ့ စကားတခ်ိဳ႕ကို ေတာ္ေတာ္ေလး ခံစားေနမိတယ္။ က်ေနာ္ ကိုယ္တိုင္လည္း စစ္ေျမျပင္ကို ၾကံဳခဲ့ဖူးတာဆိုေတာ့ သည္ခံစားခ်က္ကို နားလည္ေနမိတယ္။ ဒါနဲ႕ သည္ဇာတ္ကား အေၾကာင္း မွ်ေ၀မိတာပါ။ ၾကည့္ဖူးသူမ်ားအတြက္ေတာ့ မရည္ရြယ္ ပါဘူး။ မၾကည့္ဖူးေသး သူမ်ားအတြက္သာ ရည္ရြယ္ပါတယ္။



















သည္ရုပ္ရွင္ကေတာ့ တကယ့္ အျဖစ္အပ်က္ကို ျပန္ျပီး ရိုက္ကူးထားတာပါ။ ဇာတ္လမ္း အက်ဥ္းခ်ဳပ္ကေတာ့ ဆိုမာလီးယား ႏိုင္ငံက စစ္ဘုရင္ Mohammed Farah Aidid ရဲ႕ ထိပ္တန္း လက္ေထာက္ ၂ ေယာက္ ကို လက္ရ ဖမ္းဆီးဖို႕အတြက္ အေမရိကန္ ရိန္းဂ်ား တပ္ဖြဲ႕က ဗိုလ္ၾကီး Mike Steele ဦးေဆာင္တဲ့ တပ္ဖြဲ႕၀င္ တရာေက်ာ္ကို ၁၉၉၃ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၃ ရက္ေန႕မွာ ျမိဳ႕ေတာ္ မိုဂါဒစ္ရွဴးရဲ႕ အတြင္းပိုင္းထဲကို ရဟတ္ယာဥ္ေတြနဲ႕ ခ်ေပးခဲ့ပါတယ္။ သည္ေနာက္မွာေတာ့ ရာနဲ႕ ခ်ီတဲ့ ဆိုမာလီ စစ္သားေတြနဲ႕ အေမရိကန္ တပ္ေတြၾကား ျပင္းထန္တဲ့ အနီးကပ္ တိုက္ပြဲေတြ ျဖစ္ပြားခဲ့ျပီး Black Hawk ရဟတ္ယာဥ္ ၂ စီး အပစ္ခ်ခံခဲ့ရတဲ့အထိ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ျဖစ္ပြားေစခဲ့တဲ့ စစ္ဆင္ေရး အေၾကာင္းပါပဲ။ အခ်ဳပ္ကေတာ့ သည္စစ္ဆင္ေရးဟာ အလစ္အငိုက္ယူျပီး ေဆာင္ရြက္ဖို႕ျဖစ္ေပမယ့္ ဆိုမာလီ စစ္သားေတြက ၾကိဳတင္သိရွိသြားတာေၾကာင့္ လက္ဦးမႈ မရေတာ့ပဲ အင္အားခ်င္း မမွ်တဲ့ ရာနဲ႕ခ်ီတဲ့ ဆိုမာလီ ျပည္သူ႕စစ္ေတြနဲ႕ ခက္ခက္ခဲခဲ ရင္ဆိုင္ တိုက္ခိုက္ရေတာ့တာပါပဲ။

သည္ရုပ္ရွင္ရဲ႕ အဓိကေက်ာရိုးျဖစ္တဲ့ ပစ္ခ်ခံရတဲ့ ရဟတ္ယာဥ္ ၂ စီးရွိရာကို ေရာက္ေအာင္ သြားျပီး ဒဏ္ရာရတဲ့ သူေတြကို ကာကြယ္ေပးခဲ့တဲ့ တပ္ၾကပ္ၾကီး Eversmann ရဲ႕ Chalk Four ရိန္းဂ်ားတပ္ဖြဲ႕၊ ဒုတိယေျမာက္ ပစ္ခ်ခံရတဲ့ Black Hawk ရဟတ္ယာဥ္မွာ တဦးတည္းေသာ အသက္ရွင္ က်န္သူျဖစ္ျပီး ဆိုမာလီ စစ္သားေတြ ဖမ္းဆီးတာကို ခံလိုက္ရတဲ့ အရာခံဗိုလ္ Durant နဲ႕ သည္စစ္ဆင္ေရးမွာ ပါ၀င္ခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ စစ္သားေတြရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ဟာ အေတာ္ စိတ္ပ်က္စရာ ေကာင္းတာပါပဲ။ သို႕ေသာ္လည္း တေယာက္နဲ႕ တေယာက္ စစ္ေျမျပင္မွာ ညီအကိုရင္းလို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ ကယ္တင္ၾကပံုေတြက စိတ္ခံစားစရာ ျဖစ္ပါတယ္။

သည္စစ္ဆင္ေရးမွာ Delta Force တပ္ဖြဲ၀င္အခ်ိဳ႕နဲ႕ Army Rasngers တပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြ အျပင္ SOAR ေခၚတဲ့ အထူး စစ္ဆင္ေရး ေလတပ္ဖြဲ႕ (Special Operation Aviation Regiment) ပါ၀င္တဲ့ ပူးတြဲတပ္ေတြကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ William Garrison က ကြပ္ကဲပါတယ္။ စစ္ဆင္ေရး ၾကာျမင့္ခ်ိန္က တနာရီသာ ျဖစ္ရမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ Delta Force ေတြရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ ပစ္မွတ္ (အလိုရွိတဲ့လူ ၂ ေယာက္)ကို စစ္ဆင္ေရး နယ္ေျမထဲက ထုတ္ႏႈတ္မႈ ေအာင္ျမင္ခဲ့သည့္တိုင္ ဆိုမာလီ စစ္သားေတြရဲ႕ RPG ေရာ့ကက္ေလာင္ခ်ာေတြနဲ႕ ပစ္ခတ္ခံရတဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ရဟတ္ယာဥ္ ၂ စီး ပ်က္က်တဲ့ အေျခအေနအထိ ျဖစ္ခဲ့ရျပီး ျပန္လည္ ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ရင္းနဲ႕ စစ္ဆင္ေရး ကာလဟာ ၁၅ နာရီအထိ ၾကာျမင့္သြားခဲ့ပါေတာ့တယ္။

အလိုရွိတဲ့ လူ ၂ ေယာက္ကို လက္ရဖမ္းဆီးဖို႕ စီစဥ္ခဲ့တဲ့ စစ္ဆင္ေရး စတင္တဲ့ အခ်ိန္မွာ ရဟတ္ယာဥ္ကို ဆိုမာလီစစ္သားေတြ ခ်ိန္ရြယ္ ပစ္လႊတ္လိုက္တဲ့ ေရာ့ကက္ေလာင္ခ်ာက ဒံုးက်ည္ကို တိမ္းေရွာင္လိုက္လို႕ တပ္သား Todd Blackburn ရဟတ္ယာဥ္ ေပၚက ျပဳတ္က်ျပီး ဒဏ္ရာရတာကေန တလြဲတေခ်ာ္ေတြ စျဖစ္ခဲ့တာ ေနာက္ဆံုးမွာ ရဟတ္ယာဥ္ ၂ စင္း ျဖစ္တဲ့ အရာခံဗိုလ္ Cliff ‘Elvis’ Wolcott ေမာင္းႏွင္တဲ့ Super Six – One နဲ႕ အရာခံဗိုလ္ Mike Durant ေမာင္းႏွင္တဲ့ Super Six – Four တို႕ ပစ္ခ်ခံရတဲ့အထိ ျဖစ္လာပါ ေတာ့တယ္။ Super Six – Four ပ်က္က်တဲ့ေနရာမွာ ဒဏ္ရာရထားတဲ့ Durant ကို ကာကြယ္ဖို႕ အတြက္ သူတို႕ကို အဲသည္ေနရာမွာ ခ်ထားေပးဖို႕ Delta Force က လက္ေျဖာင့္ ေသနတ္သမား ၂ ေယာက္က ေတာင္းဆိုပါတယ္။ သည္တပ္ဖြဲ႕၀င္ ၂ ေယာက္လံုး Durant ကို ကာကြယ္ရင္း က်ဆံုး သြားၾကျပီး Durant ကေတာ့ ဆိုမာလီ စစ္သားေတြ လက္ရဖမ္းဆီးတာ ခံလိုက္ရပါတယ္။

တပ္ၾကပ္ၾကီး Eversmann ဦးေဆာင္တဲ့ Chalk Four ရိန္းဂ်ားတပ္ဖြဲ႕ရဲ႕ စက္ေသနတ္သမား ၂ ေယာက္ ဟာလည္း တိုက္ပြဲေတြ ၾကားထဲမွာ ပစ္ခတ္ တိုက္ခိုက္ရင္း သူတို႕ကို ျပန္လည္ ထုတ္ႏႈတ္ဖို႕ လာေစာင့္ေနတဲ့ Humvees ကားေတြနဲ႕ လြဲသြားျပီး လမ္းေပ်ာက္ သြားပါေတာ့တယ္။ တိုက္ပြဲေတြၾကားထဲမွာ တေယာက္က စက္ေသနတ္ ပစ္ခတ္တဲ႕ အသံေၾကာင့္ နားကန္းသြားပါတယ္။ တပ္ၾကီးၾကီး Eversmann ရွိရာကို ေရာက္ေအာင္ ျပန္လာေနတဲ့ သူတို႕ ၂ ေယာက္ကို ကယ္ဖို႕ ၾကိဳးစားတဲ့ တပ္ၾကပ္ Jamie Smith ကေတာ့ သူ႕ရဲ႕ ခဲယမ္းအိပ္ကို က်ည္ထိမွန္ ေပါက္ကြဲတဲ့အျပင္ သူကိုယ္တိုင္ က်ည္ထိမွန္ျပီး ေနာက္ဆံုးမွာ ေသြးထြက္လြန္ျပီး က်ဆံုးသြားပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးမွာေတာ့ Little Bird ေခၚတဲ့ တိုက္ခိုက္ေရး ရဟတ္ယာဥ္ေတြက ပစ္ကူေပးရင္း အေျခအေနကို ျပန္ထိန္းသိမ္းႏိုင္လာျပီး အေမရိကန္ အမွတ္ (၁၀) ေတာင္တက္ တပ္မနဲ႕ ကုလသမဂၢ တပ္ဖြဲ႕က သံခ်ပ္ကာ ကားေတြ ပါ၀င္တဲ့ ကြန္ဗြိဳင္ယာဥ္တန္းဟာ က်ဆံုး ဒဏ္ရာရသူေတြကို သယ္ေဆာင္ဖို႕ ေရာက္လာႏိုင္ ပါေတာ့တယ္။ ကြန္ဗိြဳင္ယာဥ္တန္းရဲ႕ အကာအကြယ္နဲ႕ က်န္ရစ္ခဲ့တဲ့ တပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြဟာ ေျပးလႊားျပီး ဆုတ္ခြာရင္း ေနာက္ဆံုးမွာ ကိုယ့္တပ္စခန္းကို ျပန္ေရာက္ၾကပါေတာ့တယ္။ စစ္ဆင္ေရးမွာ ပူးေပါင္းတပ္ဖြဲ႕ထဲက တပ္ဖြဲ႕၀င္ ၁၉ ဦး က်ဆံုးခဲ့ရပါတယ္။

ဇတ္ကားအဆံုးမွာ တပ္စခန္းကို ျပန္ေရာက္လာၾကတဲ့ တပ္ဖြဲ႕၀င္ေတြထဲက Delta Force ရဲ႕ လက္ေျဖာင့္ တပ္သား ျဖစ္တဲ့ Hoot လို႕ ေခၚတဲ့ Norman ‘Hoot’ Hooten ဟာ က်ည္ေတြ ျပန္ျဖည့္ျပီး က်န္ေနရစ္တဲ့ သူေတြကို ကယ္ဆယ္ေရး အတြက္ ေနာက္တေခါက္္ ျပန္လိုက္ သြားဖို႕ လုပ္ပါတယ္။ ဒါကို တပ္ၾကပ္ၾကီး Eversmann က ေမးေတာ့ Hoot က ျပန္ေျပာတဲ့ စကားကို ေတာ္ေတာ္ေလး ခံစားလိုက္မိေၾကာင္းပါ။

Sgt. Eversmann:
You’re going back in?

SFC Hoot:
There are still men out there. – Goddamn.
When I go home …
... and people ask me : “Hey, Hoot, why do you do it, man?”
“Why? You some kind of war junkie?”
I won’t say a goddamn word. Why?
They won’t understand.
They won’t understand why we do it.
They won’t understand it’s about the man next to you.
And that’s it.
That’s all it is.